İngilizce özgün makale 19 Eylül 2025’te yayımlandı.
Birleşik Krallık’taki “Your Party” (Sizin Partiniz) projesini başlangıcından beri sarsan fraksiyon savaşı eylül ayında kamuoyuna yansıdı.
Milletvekili Zarah Sultana temmuz ayında İşçi Partisi’nden ayrıldığından beri, yeni sol partinin en azından başlangıçta kendisi ve eski İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn tarafından ortaklaşa yönetileceği düşünülüyordu. Bu plan şimdi çarpıcı bir şekilde bozulmuş durumda.
18 Eylül’de saat 11:00’de Sultana, Sizin Partiniz’in kasım ayında halka duyurulmuş olan kuruluş konferansından önce resmi üyelik kayıtlarını başlatacağını duyurdu ve bir kayıt linki paylaştı.
Sultana birkaç saat sonra partiye 20.000 kişinin katıldığını ve aylık 5 sterlinlik düzenli ödeme talimatı verdiğini, yani yıllık toplamda 1 milyon sterlinin üzerinde bir meblağ toplandığını duyurdu. Mesajında, “Sağcı kötü niyetli aktörler bu linkin sahte olduğunu iddia etmek için çaresizce uğraşıyorlar. Durum öyle değil. Güvenli ve emniyetli!” diye güvence verdi.
Bir saat sonra Sizin Partiniz hesabından ise şu açıklama yapıldı: “Bu sabah, tüm yourparty.uk destekçilerine, yeni bir alan adı ile sözde üyelik portalının ayrıntılarını içeren yetkisiz bir e-posta gönderildi. Konu hakkında yasal danışmanlık alınmaktadır. Bu e-posta destekçilerimiz tarafından dikkate alınmamalıdır. Herhangi bir ödeme talimatı verilmişse, derhal iptal edilmelidir.”
Bu açıklama, Corbyn ve onun takipçisi olan bağımsız milletvekilleri Ayoub Khan, Adnan Hussain, Iqbal Mohammed ve Shockat Adam tarafından imzalandı fakat bildiride Sultana’nın adı yoktu, bu da mesajın ona yönelik olduğunu doğruluyordu.
Sultana 30 dakika sonra yanıt verdi ve yukarıdaki grup tarafından bir “kenara itilip” “resmi hesaplardan fiilen dışlandıktan” sonra “destekçilerin katılım ve örgütlenmeye devam edebilmeleri için bir üyelik portalı kurma adımı attığını” itiraf etti.
Gerekçe olarak, “cinsiyetçi bir erkekler kulübüne maruz kaldığını” ve “sadece Karie Murphy’nin [Corbyn’in İşçi Partisi lideri olduğu dönemde baş danışmanı] ve arkadaşlarının aidatlar üzerinde mali denetim sahibi olmalarını ve konferansta tüzüğün onların kontrolünde olmasını üyelerin kabul etmeyeceklerini” düşündüğünü söyledi.
“Jeremy’ye kendisi ile görüşme ve üzerinde anlaşmaya varılan tüm yapıları, süreçleri ve karar alma protokollerini kamuoyuna açıklamayı taahhüt etme” çağrısında bulunan Sultana, “Kumpaslara, taç giyme törenlerine hayır: üyeler karar vermelidir,” diyerek sözlerini tamamladı.
Saat 19:00’da Corbyn fraksiyonu, Sizin Partiniz hesabından “veri denetleyicisinin konuyu Enformasyon Komisyonu’na bildirdiğini” belirten bir başka açıklama yayımladı. “Enformasyon Komisyonu ile tam olarak işbirliği yapacağız,” denilen açıklamada, bunun “yasa gereği yükümlülükleri” olduğu da ekleniyordu.
Sultana’nın “tek taraflı kararı”ndan söz ediliyor ve iddiaları reddediliyordu; Murphy ise “güvenilir ve kendini adamış bir gönüllü” olarak savunuluyordu.
Novara Media, The Canary ve Skwawkbox gibi çevrimiçi yayınlardan Sosyalist İşçi Partisi (SWP) ve Devrimci Komünist Parti’ye (RCP) kadar uzanan Corbyn ve Sultana destekçilerinin tepkisi, Sizin Partiniz projesinin muazzam “potansiyelinin” iç çekişmelerle baltalanmasına karşı çaresizlik bir feryat gibiydi.
Corbyn ve Sultana fraksiyonlarına, aşırı sağın beklediği bu kritik durumu fark etmeleri, aralarındaki anlaşmazlıkları bir kenara bırakmaları ve kuruluş konferansını düzenlemeye ilerlemeleri için çağrıda bulunuldu. Bu grupların sempatilerini Sultana dengede tutuluyordu.
RCP’nin ulusal organizatörü Fiona Lali, Twitter’da “Bu parti potansiyele sahipti ve hâlâ da sahip. Konferansın tarihini açıklayın. Devrimci bir program benimseyin,” diye yazdı.
SWP ise “Bu proje daha kurulmadan patlarsa, tarih Sizin Partiniz’in iki kanadını da affetmeyecek,” diyordu. Your Party, “bazı temel sosyalist ilkeler etrafında birleşmeli”, “seçimleri temel almaktan” vazgeçmeli ve seçilmiş temsilcilerinin “temel ilkeler konusunda parti disiplinine tabi olmasını” sağlamalıdır.
Fakat bunların hiçbiri partinin gündeminde değil.
18 Eylül günü olanlar, Sizin Partiniz’in demokratik, sosyalist ve devrimci olmaktan uzak bir parti olacağını kesin olarak teyit etmiştir.
Sahte solun öfke ve şaşkınlık gösterisi ise ikiyüzlüdür. Birincisi, hepsi de Sizin Partiniz’in birbirine rakip ve sorumsuz klikler tarafından yönetildiğini biliyordu.
İkincisi, yaşananlar Corbyncilerin ilkelere bağlı geçmişlerinden çarpıcı bir sapma değil, onların oportünist, sermaye yanlısı siyasetinin asli bir özelliğidir.
Corbyn’in İşçi Partisi’ne karşı yeni bir parti kurma konusunda yıllarca sürdürdüğü ayak direme dillere destan olmuştur. İşçi Partisi lideri olduğu dönemde, Momentum aracılığıyla yakın çevresinin parti içindeki sol görüşleri etkisiz hale getirmede oynadığı rol de iyi bilinmektedir. Tıpkı bağımsız milletvekili müttefiklerinin sağcı politikalarının da iyi biliniyor olması gibi.
Sosyalist Eşitlik Partisi (Birleşik Krallık), bu tarihin Marksist bir incelemesi temelinde, Sizin Partiniz’in ilk duyurusuna ilişkin yorumunda şunları açıklamıştı:
Partinin niteliği her şeyden önce liderliği tarafından şekillenmektedir. Bu nitelik, son aylarda sadece Corbyn’in değil, aynı zamanda Karie Murphy (eski özel kalemi) ve Corbyn’in Barış ve Adalet Projesi’nin başkanı Sheila Fitzpatrick dahil olmak üzere, Corbyn’in İşçi Partisi lideri olduğu dönemden kalma birçok kadronun da yönlendirmesiyle geliştirilmiştir.
Bu eski muhafızlara, 2017’de parlamentoya giren yeni nesil Corbynci milletvekillerini temsil eden Sultana ve Gazze soykırımına karşı oldukları için seçilen, sol politikalar için mücadele geçmişi olmayan diğer dört milletvekilinden oluşan Corbyn’in Bağımsız İttifakı da eklenmiştir. Bunlardan biri olan Milletvekili Ayoub Khan, İşçi Partili Başbakan Yardımcısı Angela Rayner’a, devam eden temizlik işçileri grevi sırasında Birmingham sokaklarını temizlemek için ordunun kullanılıp kullanılamayacağını sorarak ün salmıştır.
Bu yapı, ilk parti konferansını yönetmekle görevlendirilecek ve böylece, büyük ölçüde Corbyn yönetimindeki İşçi Partisi’nin 2017 ve 2019 genel seçim manifestolarında yer alan asgari sosyal reformlara dayanan, en düşük ortak paydalı bir programın benimsenmesi sağlanacak.
SWP, RCP ve diğerleri, işçiler ve gençler arasında Sizin Partiniz’in itibarını artırmak için bu konuları örtbas etmeye yardımcı olurken, gelecekteki parti aygıtında kendilerine yer kapmak amacıyla Corbyn ve Sultana’ya yakın duruyorlar.
Corbyn ve müttefikleri ise kendilerini dehşete düşüren devasa desteğe sahip bu yeni örgütü sıkı bir şekilde denetimleri altına almaya çalışıyorlar. Sultana’nın adımına verdikleri karşılık—sadece birkaç saat içinde onu veri koruma yasaları uyarınca hukuki kovuşturmaya maruz bırakmaları—alçakçadır.
Bununla birlikte Sultana, Sizin Partiniz projesinin duyurulmasından bu yana, partinin liderleri hakkında destekçilerinin gözünü boyamaya çalıştı; sadece kendisinin liderlik konumuna geçişine karşı çıkılmasından şikayet ediyordu.
Sultana Corbyn’in yeni bir parti kurulmasını engellemesine siyasi olarak meydan okumadı ve bunun yerine 3 Temmuz’da İşçi Partisi’nden istifa edip partinin kurulacağını ilan ederek Corbyn’i bunu kabul etmeye zorladı. Sultana daha sonra Corbynizmin antisemitizm cadı avı karşısında “teslim olduğunu” belirtse de ölçülü açıklamalar yaptı ve Corbyn’in danışmanlarını suçlayıp açık bir çatlak oluşmasını önlemeye çalıştı.
Sultana’nın üyelik portalını başlatması, Corbyn’in uzlaşmazlığını daha geniş bir kitleye duyurmadan aşmaya yönelik bir başka girişimdi. Ancak Corbyn ve müttefikleri onun blöfünü gördüler ve onu yüzüstü bıraktılar.
Her ne kadar tamamen ilkesiz bir uzlaşma imkansız olmasa da bu oldukça düşük bir ihtimaldir. Dahası, bu fiyasko Sizin Partiniz projesinde şimdiden bir gedik açmıştır. İşçiler ve gençler şaşkınlığa uğrayacak ve bu girişimi bir ilerleme olarak görenlerin çoğunda hayal kırıklığı yaşanacak.
Sosyalistlerin yanıtı, sahte solun umutsuzluk korosuna katılmak değil; temel siyasi dersleri çıkarmak ve bu doğrultuda hareket etmektir.
Bu ilkesiz mücadelede taraf tutmak söz konusu değildir. Üyelerin demokratik haklarını herhangi bir şekilde savunan masum bir taraf yok. SEP, RCP ile yaptığı polemikte, Lev Troçki’nin eskiden İşçi Partisi solcularını “bir değişimin ifadesi ama aynı zamanda onun freni” olarak tanımlamasına atıf yapmıştı.
Troçki’nin o zaman vurguladığı ve bizim de şimdi vurguladığımız şey, Corbynci “sol”un işçi sınıfı üzerinde siyasi bir fren rolü oynamakta olduğudur.
Corbyncilerin liderliği altında –ki başka bir liderliğin olacağına dair kimse bir öneride bulunmadı– bu parti, SWP ve RCP’nin iddia ettiği gibi “temel sosyalist ilkeleri” benimsemeye zorlanabilecek bir parti değildir; “devrimci bir program” benimsemeye zorlanabilecek bir parti ise hiç değildir. Hem Corbyn fraksiyonu hem de daha militan bir söyleme sahip olmasına rağmen Sultana fraksiyonu, İşçi Partisi’nin ikinci bir versiyonunun savunucularıdır; bu versiyon, işçi sınıfını siyasi olarak silahsızlandırmaktan başka bir işe yaramayan birkaç ılımlı reform savunmaktadır.
İşçi Partisi ve tüm sosyal demokrat partilerin sağa kayması ve çöküşü, kötü liderlerin değil, ulusal reformizmi geçersiz kılan dünya kapitalizmindeki değişimlerin sonucuydu.
Küreselleşme, kâr oranlarının düşmesi ve mali spekülasyonun kanser gibi yayılması, kayda değer bir sosyal reformun artık kâr sisteminin savunulmasıyla bağdaşmayacağı anlamına geliyor. Dünya kapitalizminin gündeminde, temel kaynakların ve pazarların kontrolü için ticari ve askeri savaşlar var. Bu küresel çatışmayı mümkün kılabilmek için acımasız sömürü ve temel hizmetlerin yok edilmesi gerekiyor ve bunun için de içerde bir sınıf savaşı yürütülüyor.
Karşı saldırı, işçi sınıfının kapitalizme karşı sosyalizm uğruna mücadelede bağımsız siyasi seferberliğini gerektiriyor. Bunun için İşçi Partisi ve sendika bürokrasisinin “sol” temsilcilerinin prangalarından kurtulmak şarttır.
Böyle bir mücadeleyi yürütebilecek bir parti, tarihten çıkarılan derslere dayanmalı ve sosyalist siyasi ilkeler uğruna on yıllarca verilen mücadele içinde şekillenmiş olmalıdır. Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi’nin Britanya şubesi olan Sosyalist Eşitlik Partisi’ne katılmanın ve dünya sosyalist devrimi için verilen mücadelede yer almanın tam zamanıdır.
Sosyalist Eşitlik Partisi’nin (Birleşik Krallık) İlkeler Bildirgesi’ni okumak için buraya tıklayın.